[BULAK BASKI KATERİNA TARİHİ] Tevârîh-i Katerina: İcmal-i eva'il-i ahval-i devlet-i Rusiya. Mütercimi: Yakovaki, (1774-1850)

JEAN-HENRI CASTERA, (1749-1838), Matbaâtü Sâhîbi'l-Fütuhâti'l-Bâhire, Bulak -Kahire, [AH 1246] = 1830.

Sırtında Avrupa tarzında yaldızlı süslemeler ile oldukça estetik özgün kahverengi çeyrek deri cildinde, temiz / çok temiz durumda, cildin ön kapağında küçük bir dönem etiketi mevcut, 25 x 17 cm, Osmanlıca, [10], 225, [1] sayfa.

St. Petersburg'da çariçenin diplomatik hizmetindeyken biyografik ve tarihi bilgileri toplayan Fransız diplomat Marquis Jean-Henri Castéra tarafından yazılmış ve Fransızca orijinali 1797'de Paris'te "Vie de Catherine II, Impératrice de Russie" adıyla iki cilt halinde yayınlanan Rus çariçesi Catherine II biyografisinin bu nadir çevirisinin erken dönem Bulak baskısı.

Castera'nın ünlü kitabı, 1768-1774 ve 1787-1792 tarihlerinde meydana gelmiş Birinci ve İkinci Osmanlı - Rus Savaşları sırasındaki olaylar (Osmanlı'nın galibiyetiyle sonuçlanan) da dahil olmak üzere Rusya çariçesi Büyük Catherine hakkında ayrıntılı biyografik bilgiler veren ve halen konusundaki en önemli kitaplardan biridir. Elimizdeki bu nadir nüsha, Bulak Matbaası'nda basılan ilk baskıdan hemen iki yıl sonra Sadullah Said Amedi tarafından notlarla genişletilerek yayınlanan ikinci baskıdır. Sadullah Said Amedi (1759-1831) Osmanlı divan şairi ve sonrasında divan kâtibidir. Saray katipliğinden sonra Osmanlı İmparatorluğu'nun Mısır valisi Kavalalı Mehmed Ali Paşa (1769-1849) tarafından "Tabhâne-i Misrî Baş Musahhihi" olarak atanan Amedi, Bulak'ta Türkler tarafından kurulan matbaanın başına geçmiştir.

Kitaptaki kolofon üzerinde şöyle bir ibare mevcuttur: "Moskov diyârında mukim bulunan Kastra [Castera] nam Fransa elçisinin Moskov Devleti hakkında cem' tarihin tercümesidir. Bundan akdem Devlet-i Aliyye'de Divan tercümaniıolup Rum hadisesi zuhurunda Burusa'ya nefy olunan Yakovaki nam şahıs bazi rical-i Devlet-i Aliyye talebiyle tercüme etmiştir. Tarih-i merkum Devlet-i mesfûrenin ahvâl ve ahbâr ve kavânîni mefşedet-medârini hâvî ve kâffe-i düvel hususen Devlet-i Âliyye-i ebed-müddet hakkında olan muamelât-ı politikiyyesini muhtevî bir kitab-ı ibretnümâ olduğu mütalâsına nigâh-endâz-ı rağbet ve iltifat olan erbâb-ı basirete aşikâr ve hüveydâ olacağı bî-reyb ü meradir." Bu metinde sözü edilen mütercim Yakovaki Argiropoulo Efendi, (1774-1850), 18. yüzyılın sonlarında padişahın Viyana'daki elçisi, daha sonra Divan-ı Hümâyûn'da görev yapmış saygın bir dragomandı (diloğlanı). Daha önce de "Cedid Atlas" ve "Ucaletü'l-Coğrafya" eserlerinin mütercimliğini üstlenmiştir.

OCLC 643670610, 951557955.; Özege 10359.

-- Rusya Karadeniz Türk / Rus ilişkileri Osmanlı kültürü Biyografi Kraliyet