Harîta-i kapudânân-ı deryâ
RAMİZPAŞAZÂDE MEHMED [MEHMET] İZZET [BEY], (?-1853), Ceridehâne Matbaası, Kostantiniyye [İstanbul], [AH 1285] = 1868.
Döneminde sonradan yapılmış 1/4 deri sırtlı cildinde, bezle kaplı kapaklar sonradan yenilenmiş, temiz / çok temiz durumda, 18 x 12 cm, Osmanlıca, 220 sayfa.
Osmanlı İmparatorluğu'nda 1352-1853 yılları arasında, yaklaşık 500 yıllık bir dönemde, kapdan-ı derya (amiral) olarak görev yapan toplam 137 kişinin kısa biyografilerinin yer aldığı, kapdan-ı derya Abdullah Râmiz Paşa'nın (ö. 1813) oğlu Mehmed İzzet Paşa (ö. 1853) tarafından yazılmış son derece nadir bu erken dönem baskısı.
Katip Çelebi'nin Keşf ez-Zünûn adlı eserini kaynaklarından biri olarak kullanan yazar, Kaptan-ı Deryalar'a 1 ilâ 5 sayfa civarından ayırmasına karşın, babası Abdullah Râmiz Paşa (1768-1813)'ya 90 sayfa ayırmıştır (pp. 110-200). Bunun sebebi, babasının işbirlikçi olarak görülerek idam edilmesi üzerine Osmanlı toplumuna doğruyu göstermektir.
Aslen Kırımlı olan Râmiz Abdullah Paşa, medrese eğitiminin ardından müderris oldu. Kudüs naipliği sonrasında İstanbul’a döndü. 1801 yılında Osmanlı ordusunun Fransız ordusunu mağlup ederek Mısır'ı geri aldığı Mısır Seferi'nde önemli başarılar kazandı. Modernleşme taraftarı hizipte olduğu için III. Selim'in tahttan indirildiği Kabakçı Mustafa İsyanı'ndan (1807) sonra sürüldü ve Alemdar Mustafa Paşa’nın yanına sığındı. II. Mahmud'un tahta çıkması üzerine 1808 yılında Kaptan-ı deryalığa getirildiyse de, bu görevde sadece üç kalabildi ve Sadrazam Alemdar Mustafa Paşa'nın öldürüldüğü Alemdar Vakası'ndan sonra azledildi. Hakkında idam kararı çıkınca savaşta olunan Rusya'ya sığındı. 1813'te affedildiği söylenerek geri çağrıldıysa da Yergöğü civarında pusuya düşürülüp öldürüldü.
Ceridehâne Matbaası, Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk yarı-resmi gazetesi olan Ceride-i Havâdîs'in yayınlanması için Sultan II. Mahmud tarafından kurulmuştur. Bu gazete,i 1840-1877 yılları arasında yayınlanmıştır ve aslen İngiliz asıllı bir gazeteci olan William Nosworthy Churchill (1796-1846) tarafından kurulmuştur. Osmanlı topraklarına henüz 19 yaşındayken taşınan Churchill, daha sonra İngiltere ile Osmanlı arasındaki iyi ilişkilerin sarsılmasıyla sonuçlanan diplomatik bir sorunun sebebi olmuştur.
Babinger p. 323/2.; Özege 6951.; Library of Congress. Karl Süssheim Collection, no. 1336., OCLC: 11810438, 880485954.
-- Denizcilik Osmanlı donanması Biyografya Osmanlıca Koleksiyon