[KAZAN BASKI / CEDİDÇİLİK / RUSYA MÜSLÜMANLARI / İSLÂM'IN "MARTIN LUTHER"'İ] Uzun günlerde rûze

MUSA CARULLAH BİGİEV [Musa Jarullah ibn Fatima at-Turkistani al-Kazanî at-Tatarî ar-Rostofdonî ar-Rusî Bigiyef], (1870-1949), Elektro-Typographia "Ümid", Kazan, 1911.

Özgün karton kapağında, temiz durumda, 24 x 17 cm, Arap harfli Tatarca ve Kıpçakça, 204, 4 sayfa. Yer yer solma ve lekeler mevcut, haricen temiz / çok temiz bir nüsha.

Bigiev'in İslam'ın farzlarından olan "Oruç" temalı eserinin ilk ve tek baskısı. Daha geniş anlamda kitap, Rusya'nın kuzey bölgelerinde yaşayan Müslümanlar için yazılmış namaz ve oruç hakkındaki düşüncelerin yanı sıra, İslam hukukçusunun sosyal hayatta şeriatın birincil kaynaklarında yer almayan sorunları çözmek amacıyla fıkıh usûlü prensiplerini kullanarak hükme varmak için zihinsel çaba harcamasına verilen Arapça terim olan "İçtihad" fikrine de değinmektedir. Bu düşünce 18. yüzyılın sonlarında Rusya'da yaşayan Müslümanlar arasında hızla yayılan "Cedid" hareketine temel olmluştur. 

Cedidcilik, 19. yüzyılın sonu ve 20. yüzyılın başlarında Rus İmparatorluğu'da özellikle Türk kökenli Müslüman halklar arasında ortaya çıkan sosyal-siyasi ve entelektüel bir harekettir. Önceleri eski eğitim sistemini değiştirmek ve Müslümanlar için Avrupalı eğitiminin gerekliliği savunan bir hareket iken daha sonra feodal kalıntıların lağvedilmesi, İslam'ın ve dini okulların reformu, İslam'ın milli burjuvazinin taleplerine uyarlanması amaçlanmıştır. Hareketin en önde gelen isimlerinden biri İsmail Gaspıralı idi.

 OCLC 34253246, 83652445, 556971767.; TBTK 6143.; Özege 22332.

-- Kırım Tataristan Rusya Müslümanları İslâm dünyası