[OSMANLI KÜTÜPHANECİLİĞİ - YILDIZ SARAYI KİTAPLIĞI - PADİŞAHIN KİTAPLIĞI] "Yıldız Sarayı Alîsi Kütübhâne-i Hümâyûn-ı Cenâb-ı Mülûkâne" antetli kağıda kitap türleri, ait oldukları lisanlar ve sayıları hakkında notlar yazılmış Osmanlıca el yazma pusula

Çok kaliteli özel üretim kalın bir "Yıldız Sarayı Alîsi Kütübhâne-i Hümâyûn-ı Cenâb-ı Mülûkâne" antetli kağıt üzerine, tamamı Osmanlıca el yazısı belge. 21,5x13,5 cm. 1 sayfa.

Fotoğraf albümleri, kitap türleri, ait oldukları lisanlar ve sayıları hakkında, döneminin hafız-ı kütübü tarafından yazılmış pusula.

"Sultan II. Abdülhamid tarafından yaptırılan kütüphanenin kuruluş tarihi araştırmacılar tarafından kaynak gösterilmeden 1299 (1882) olarak kabul edilmektedir. Ayrıca arşiv belgelerinde Yıldız Sarayı bünyesinde farklı mekânlarda kütüphanelerin bulunduğu kaydedilmekte ve bu koleksiyonların daha sonra tek çatı altında toplandığına işaret edilmektedir. 1887'de başlayan kütüphane inşaatı hakkında, "Yıldız Sarây-ı Âlîsi'nde harem-i hümâyunda müceddeden inşa olunan kütüphane ve müzehane ..." şeklindeki kayıtlardan binanın 1893'te tamamlanarak kitapların buraya taşındığı ve 1897'de tefriş çalışmalarının devam ettiği anlaşılmaktadır. Abdurrahman Şeref Bey'in bildirdiğine göre Yıldız Sarayı'nda büyük kütüphane ve hususi kütüphane olmak üzere iki kütüphane mevcuttu. Bu kütüphanelerdeki 20.535 yazma ve basma kitabın adları, konuları, numaraları, cilt ve sayfa sayısı, basım yılı, telif tarihi, dili, mütercimi ve açıklamalar şeklinde 1911'de düzenlenen dört defterde (toplam 1118 yaprak) kayıtlıdır. Ancak aynı tarihte kütüphaneye ilişkin başka bir kayıtta kütüphane mevcudunun 30.000'in üzerinde olduğu ve kayda geçirilmemiş kitapların bulunduğu belirtilmektedir. Kuruluşundan itibaren görevlendirilen kütüphane personelinin ücretlerine dair bilgi ancak 1907-1908 yıllarına ait maaş listelerinde görülmektedir. Bu kayıtlara göre Süleyman Hasbi, Mustafa Sabri, Mehmed Lutfi ve Ali Sabri (Sabri Kalkandelenli) efendiler burada hâfız-ı kütüb olarak görev yapmıştır." (Kaynak. Sabah).

Elimizdeki bu belgedeki kayıtlar, büyük ihtimalle yukarıda listelenen hafız-ı kütüblerden biri tarafından yazılan ve kütüphaneye yeni alınan ya da varolan materyal esas tutularak kayda geçirilen fotoğraf albümleri ve kitaplar gibi kalemleri detaylarıyla birlikte içermektedir.

-- Kütüphanecilik Arşivcilik Osmanlı kültürü Yıldız Sarayı Kütüphanesi II. Abdülhamid.