[OSMANLI SOSYAL TARİHİ - MEHİR - İZDİVAÇ - AFYONKARAHİSAR] Osmanlıca güzel hatlı el yazma nikâh izinnâmesi, Mihr-i Muaccel ve Mihr-i Müeccel ibareli, Hüseyin bin Mustafa mühürlü (Fatma binti Muhammed ile Halil Ağa oğlu Muhammad bin Ömer arasında)

Osmanlıca güzel hatlı nikâh izinnâmesi, [1]321 Hicrî = 1905 Milâdî tarihli, pullu ve mühürlü el yazması belge. Arkası boş, toplamda beş satır. Fatma binti Muhammed ile Halil Ağa oğlu Muhammad bin Ömer için düzenlenmiş).

Şühûd [Şuhut] Afyon Karahisar-ı Sahib vilâyeti'ne bağlı bir nahiyedir. 

Erkeğin evlenirken eşine verdiği veya vermeyi taahhüt ettiği para veya başka bir mala mehir denir. Bu bağlamda elimizde belge bir çeşit döneminin "başlık parası"dır. Mehir nikâh anında belirlenip belirlenmemesine göre ikiye ayrılır. Mehrin miktarı nikâh anında belirlenmişse buna mehr-i müsemmâ denir. Nikâh esnasında mehrin miktarının belirlenmemesi veya belirlenen mehrin bir sebeple geçersiz sayılması halinde, evlenen kadın mehr-i misil hak eder. Bu durumda mehrin miktarı akrabaları arasında her bakımdan kendi konumuna denk olan kadınların aldığı mehrin miktarıdır.

Mehir, ödenme zamanına göre, mehr-i muaccel ve mehr-i müeccel olmak üzere ikiye ayrılır: Mehr-i muaccel, peşin olarak ödenen mehirdir. Kadın mehr-i muacceli almadan kocanın evine gitmeme hakkına sahiptir. Mehr-i müeccel ise ödenmesi sonraya bırakılan mehirdir. Bu mehrin ödenmesi için herhangi bir zaman belirlenmişse, bu tarih geldiğinde belirlenen mehrin kadına ödenmesi gerekir. Şayet bir vakit belirlenmemişse, nikâhın sona ermesiyle mehir muacceliyet kazanır ve ödenmesi gerekir. Başka bir deyişle, boşanma halinde kocanın bu mehri ödemesi gerekir; ölüm halinde de, bırakmış olduğu mirastan ödenir.

-- Afyon Osmanlı hukuk tarihi İzdivaç Sosyal tarih Evlilik Şuhut Kadın