[OSMANLICA NADİR ANTET / CUMHURİYET KURUMLARI] Osmanlıca "Müdafaa-i Milliye Vekaleti Deniz Dairesi" antetli, döneminin donanma kumandanlarına yazılmış ve vekil namına 1928 yılında Mehmed Ali tarafından imzalı, nadir belge

22 x 17 cm, Tamamı Osmanlıca.

"Millî Mücadele döneminin ilk yıllarında Müdafaa-i Milliye Vekâleti olarak adlandırılan teşkilat Osmanlı Devleti’nin son döneminde 1846 yılında “Seraskerlik” adı altında kurulmuştur. Bu süreçte Haziran 1826’dan 1 Mayıs 1872 tarihine kadar Osmanlı Devleti’nin ilk Seraskeri olan Ağa Hüseyin Paşa görev yapmıştır. 23 Temmuz 1908 yılına kadar toplam 56 Serasker değişikliği yapılmış olup son Serasker Mehmet Rıza Paşa’dır. Seraskerlik makamının bünyesinde; Mektubi Kalemi, Jurnal, Muhasebe, Vezne Kalemi, Yoklama, Nizamiye, Ruznamçe alt şubeleri bulunmaktadır. Seraskerlik makamının bu yapısı 1876 yılında değiştirilmiş, yetkilerin bir kısmı yeni kurulan Dâr-ı Şûrâ-yı Askeriye’ye bırakılmıştır. Bu tarihte Seraskerlik makamı, Müsteşar, Mektupçu, Nizamiye Muhasebecisi ve Hassa Muhasebecisi olarak yeniden yapılandırılmıştır. Dâr-ı Şurâ-yı Askeriye ise Harbiye Dairesi, Levazım Dairesi, Nizam Dairesi, Muhakemat Dairesi, Sağlık Dairesi olarak teşkilatlandırılmıştır.

1923 yılından itibaren Müdafaa-i Milliye Vekâleti’nin teşkilatı yapısal olarak da değişikliğe uğramış ve bir müsteşarlık makamı oluşturularak bütün birimler bu makama bağlanmıştır. Müsteşarlık makamının alt birimleri, Ordu Dairesi, Harbiye Dairesi, Levazımat-ı Umumiye Dairesi, Sıhhıye Dairesi, Muamelat-ı Zatiye Dairesi, Baytariye Dairesi, Muhasebat Dairesi, Harita Dairesi, Emakin-i Askeriye ve İnşaat Dairesi, Hukuk Müşavirliği, Divan-ı Temyiz-i Askerî, Teftiş ve Tetkik Dairesi, Kuva-yı Havaiye Müfettişliği, Müfettişlikler, Şark Hudut Komiserliği olarak teşkilatlanmıştır." (Kaynak: Atatürk Ansiklopedisi).

D3-118