[OSMANLI'DA QUEER / TİYATRO OYUNU İLK LEZBİYEN KARAKTER] Çıkmaz sokak. Millî tiyatro, 3 perde

ŞÂHABEDDİN SÜLEYMAN, (Osmanlı / Türk yazar, Fecr-i Âtî yazarı), (1885-1921)., Muhtar Halid Kitabhanesi / Matbaa-i Hayriye ve Şürekâsı (Muhtar Halid Külliyatı Kısm-ı Millî 8)., İstanbul, [Hicrî: 1329] = Milâdî: 1913.

Özgün karton kapağında, kenarında lekeler mevcut, haricen iyi durumda, 20 x 14 cm, Osmanlıca, 107 sayfa.

1909'da tefrika edildikten sonra 1913'te yayınlanan, Osmanlı/Türk edebiyatında kitap biçiminde yayınlanmış lezbiyen içerik ve karakter barındıran ilk tiyatro oyununun ilk baskısı.

Kitap olarak yayınlandığından beri lezbiyen bir ilişkiyi konu aldığı için hiç oynanmamış veya oynanmasına izin verilmemiş bu metin aynı zamanda Osmanlı İmparatorluğu'nda lezbiyenlik üzerine yazılmış ilk oyundur. Hatta, Şahabeddin Süleyman, kadın eşcinselliğini (‘sevicilik’) konu edinmesi açısından ahlâki değerler üzerinden yoğun tepkiler alan bu oyun sebebiyle memuriyetten atılmıştır. 

Kitapta, 1907 yılında, sarayda kıdemli memur olan iki yaşlı ve zengin kardeşin Şişli'de (Konstantinopolis) birlikte yaşadığı bir konakta yaşanan olaylar anlatılmaktadır. Erkek kardeşlerden biri genç ve güzel bir kadınla evlenir ancak kadın başka bir kadına âşıktır ve köşkteki diğer erkeği sevgilisini köşke getirip rahat bir şekilde görebilmesi için sevgilisiyle evlenmeye sevk etmiştir. Böylece iki kadının ilişkisi gizlice devam ederken, kadınlardan biri bu sefer başka bir kadına aşık olur. "Çıkmaz sokak" son derece ataerkil ve heteroseksist bir bakış açısının metni olmasına rağmen, yazıldığı dönem göz önüne alındığında "kutsal aile" değerlerini yok edecek konuya gönderme yapması açısından cesur bir adım olarak kabul edilebilir. Bu kitaptan sonra yazar, Vefa Lisesi'ndeki Fransızca öğretmenliği görevinden uzaklaştırılmış ve uzun bir süre işsiz kalmıştır.

OCLC'de sekiz adet kurum nüshası: 263668945, 83179143, 22044888.; Özege 3312.

-- Kadın Lezbiyen Queer Osmanlı/Türk edebiyatı Tiyatro