Şeyhülislâm Uryânîzâde Es'ad Efendi el yazması ve mühürlü Osmanlıca, yol parası tahsisi için belge, 1303 = 1887
ŞEYHÜLİSLÂM URYÂNÎZÂDE AHMED ES'AD EFENDİ, (1814-1889), Bab-ı Fetvâ Meşihât Daire-i İslâmiyye antetli, AH 1303 = 1887.
Orijinal "Bab-ı Fetvâ Meşihât Daire-i İslâmiyye" antetli kağıda nefis bir el yazısı ile yazılmış, iki satırlık ve Şeyhülislâm tarafından mühürlü, Akhisar'ın Efendizâde eşrâfından bir zat için yazılmış Osmanlıca belge, 28x17 cm, 1 sayfa.
"Binüçyüzbir senesi Kanûn-ı Sânîsi ibtidâsından itibaren Akhisar Geyveli İsmail Hakkı Efendizâde (?) Hafız Ahmed Nazif Efendi'ye şehrî (aylık) yüzondört kuruş târîk maaşı tahsis kılındığını müşar işbu sened itâ olundu, 8 Reiülahir 1303 [1887], mühür: [Şeyhülislâm] Ahmed Es'ad b. Mehmed Said Üryânî." Es'ad efendi, bu belgeyi ölümünden 2-3 yıl önce yazmıştır.
157. Osmanlı şeyhülislâmı olan Uryânîzâde Es'ad Efendi (1814-1889), II. Mahmud dönemi kadılarından Mehmed Said Efendi’nin oğludur. XVII. yüzyılda İstanbul’a gelip yerleşen Kilisli meşhur âlim Osman el-Uryânî’nin soyundan geldiği için Uryânîzâde lakabıyla anılır. Murassa‘ Osmânî, Murassa‘ Mecîdî, murassa‘ imtiyaz nişanları sahibi olan Esad Efendi hat dersleri alıp 1246'da (1830) Fetvahâne yazıcıları arasına katıldı. Serez, Halep, Kastamonu, Manastır ve Şam kadılıkları sırasında beraberinde bulunduğu ve nâibliğini yaptığı babasının 1264’te (1848) Şam’da vefat etmesinden sonra İstanbul’a döndü. 1853’te Eyüp, bir yıl sonra Üsküdar ve 1855’te tekrar Eyüp kadılıklarında bulundu. Ertesi yıl bilâd-ı hamse pâyesiyle Edirne kadısı ve 1858’de Medine kadısı oldu. Daha sonra Harem-i şerif tamirat müdürlüğünü de üstlendi ve o sırada devam etmekte olan tamir işlerinin 1861’de tamamlanmasını sağladı. Bu başarısından dolayı kendisine İstanbul pâyesi verildi. 1862’de İstanbul’a döndükten sonra Meclis-i Tedkīkāt-ı Şer‘iyye üyesi, 1863’te kassâm-ı askerî, 1864’te sadreyn (Anadolu ve Rumeli kazaskerliği) müsteşarı ve 1866’da İstanbul kadısı oldu. Bu görevleri sırasında Meclis-i Tedkīkāt-ı Şer‘iyye üyeliği de devam etti. İstanbul kadılığından sonra Bursa müfettiş hükkâmlığına getirildi ve bu görevi sırasında 1870’te Anadolu kazaskerliği pâyesini aldı. Aynı yıl İstanbul’da Meclis-i İntihâb-ı Hükkâmü’ş-şer‘ başkanlığına ve buna ilâve olarak Meclis-i Tedkīkāt-ı Şer‘iyye başkan vekilliğine tayin edildi. Bu görevlerinden istifasından bir yıl önce 1875’te Rumeli kazaskerliği pâyesini almıştı. 1876’da bütün görevlerinden istifa ederek sakin bir hayat yaşamak istediyse de çok geçmeden Âyan Meclisi üyeliğine seçildi. Şeyhülislâm Ahmed Muhtar Beyefendi’nin görevinden ayrılması üzerine de 4 Aralık 1878’de şeyhülislâm tayin edildi. 17 Ocak 1889’da bu görevde iken vefat etti ve Eyüp’te Ebüssuûd Efendi hazîresi karşısındaki özel kabrine defnedildi. Daha sonra da üzerine bir türbe yapıldı. Tek oğlu olan Muhammed Hâlid de babasından bir buçuk yıl sonra ölmüştür. (TDV İslâm Ansiklopedisi Online).
-- Şeyhülislâm Otograf İmzalı Ünlü imzalar İmza Koleksiyon Osmanlıca belgeler Hukuk tarihi Manisa Eşraf
d2-1