[SOFYA BASKISI] Onuncu köy

FAKİR BAYKURT, (1929-1999)., Narodna Prosveta, Sofya, 1963. 

Yayıncısının özgün bez sırtlı, oldukça estetik ve avant-garde resimli cildinde, çok temiz bir nüsha, 20 x 14 cm, 292, [2] sayfa. 

İlk baskısı 1961 yılında Remzi Kitabhanesi tarafından yayınlanmış olan Onuncu Köy, Fakir Baykurt'un "Yılanların Öcü" ve "Irazca'nın Dirliği" romanlarından sonra yazdığı üçüncü romanıdır. Onuncu Köy, sosyalist bir ideolojiye sahip yazar için otobiyografik izler taşımaktadır, buna uygun bir şekilde yazarın doğduğu Burdur, mekansal öge olarak karşımıza çıkmaktadır. Kendisi de öğretmen olan Fakir Baykurt bu romanının sosyal gerçekçilik anlayışı ile yazılmış olup henüz o yıllarda (1954) kapatılmış olan Köy Enstitüleri mezunu öğretmenlerin horlanması sorununu da içermektedir. Durana isimli köylünün kızı Asiye'yi okula göndermek istememesiyle başlayan roman, bir köy öğretmeninin mevcut zihniyeti değiştirme konusundaki mücadelesini konu almaktadır. Bu konudaki asıl sorun, karma eğitim anlayışıdır. Gerçekten Durana oğlunu okula göndermesine rağmen kızını okula göndermeye yanaşmaz; böylece esas karşı olduğu konu eğitim değil, karma eğitim olarak karşımıza çıkar. Romanda eğitim sorunlarının yanı sıra, yozlaşmış düzen, rüşvet, yolsuzluk gibi birçok sosyal ve politik sorun romanda ele alınmaktadır. Romanın baş kahramanı olan öğretmen, yalnızca okuma-yazma öğretmenin ötesinde, köyü eğitme gibi bir misyona da sahiptir. Bu da dönemin Köy Enstitüsü öğretmenlerinin genel bir özelliği olarak görülmektedir. Romanda ayrıca hükümetin öğretmene karşı tavırları, Demokrat Parti Döneminin Köy Enstitüsü öğretmenlerine karşı olumsuz tavrını da aktarmaktadır. Mevcut düzenin değişmesinden rahatsızlık duyacak büyük toprak sahiplerine daha yakın duran hükümet, ögretmenin köylüyü eğitmesini ve bilinçlendirmesini istemez. (Kaynak: Vikipedi).

Bu kitap, Sofya'da Bulgaristan Komünist rejimin yayınevi olan Narodna Prosveta'da, Türkiye'deki ilk basılışından iki yıl sonra ilk kez yayınlanmıştır. 3000 adet basılmıştır.

-- Bulgaristan Komünizm Devlet Neşriyatı Trakya Türkleri Balkanlar'da Türk edebiyatı Türk edebiyatı Roman Köycülük Komünist yayıncılık.