[VALİDE SULTAN - VAKIF - MUVAKKİTHÂNE] Osmanlıca yazma belge: Pertevniyâl Kadın Efendi'nin Fatih Sultan Mehmed Han'ın türbesine vakfetmiş olduğu saatin ayarlanması için muvakkıt tutulması

PERTEVNİYAL SULTAN, (?-1883), Yazan: MUSTAFA (Mühürden okunan ismiyle), [Pertevniyal Sultan Vakfı], Hicrî: [12]71 = Milâdî: 1854. 

Orijinal Osmanlıca el yazması belge, 32x18 cm, aharsız dönem kağıdı, 1 sayfa üzerinde siyah is mürekkebi ve kırmızı mürekkep kullanılarak yazılmış. Kat izleri mevcut. Haricen tertemiz.

"Fâtih Sultân Mehmed Hân-ı Gâzî hazretlerinin türbe-i şerîfelerine azâmetlû Pertevniâyl Kadın Efendi hazretlerinin vakf buyurdukları saati ayar eylemek üzere muvakkit bulunan zâta (?) arzı verilmek üzere Evkâf-ı Hümâyûn'a teftîşinde azâmetlû kadın efendi hazretlerine... Fî 20 Muharrem [12]71 [M. 1854]."

Pertevniyal Kadın efendi [daha sonra Valide Sultan] Osmanlı padişahı Abdülaziz'in annesi, Valide Sultan ve II. Mahmud'un eşidir. Pertevniyal Valide Sultan'ın kökeni hakkında kesin bilgi olmamakla beraber Çerkes asıllı olduğu iddia edilir. 1829 yılında II. Mahmud'un eşi oldu. 10 yıllık bir evlilikten sonra eşi öldü. 25 Haziran 1861 tarihinde Sultan Abdülmecid'in ölümü üzerine oğlu Abdülaziz tahta geçince Pertevniyal Sultan da Valide Sultan unvanını aldı. Oğlunun bütün saltanatı boyunca Valide Sultan kaldı. Hayır hasenata çok önem verirdi. Pertevniyal Lisesi'ni, Pertevniyal Valide Sultan Camii'ni yaptırdı. Konya Aziziye Camii'nin yapımında da büyük maddi yardımları oldu (1867). Oğlu hayatını kaybedince Valide Sultanlık dönemi bitti ama 7 yıl daha yaşadı. Ayrıca Yusufpaşa'da bulunan Aksaray Mahmudiye İlk Öğretim Okulunu'nu eşi II. Mahmud'un anısına yaptırmıştır. Okul birkaç kez talihsizliklerle karşılaşmasına rağmen bugün hala hizmet vermektedir. 5 Şubat 1883 tarihinde Dolmabahçe Sarayı'nda öldü. İstanbul'un Aksaray semtinde bulunan kendisinin yaptırmış olduğu Pertevniyal Valide Sultan Camii'ndeki Pertevniyal Sultan Türbesine defnedildi.

-- Kadın Osmanlı tarihi Valide Sultan Vakıf Hayırseverlik Türk - İslâm kültürü Koleksiyon İstanbul tarihi Muvakkithâneler